Castello di Sammezzano is de mooiste villa van heel Italië

Ergens in de heuvels rondom Florence ligt een kasteel waar ik al jaren door gefascineerd ben. Het ligt vlakbij Donnini, het dorpje waar ik in mijn kindertijd elke zomer doorbracht. Het dichtst dat ik er ooit bij ben geweest is toen ik een designeroutlet bezocht, waar het kasteel pal tegenover ligt. Vanuit daar kun je het alleen niet zien liggen, dus wist ik toen nog niet van het bestaan van ervan af. En juist daarom is het kasteel waarschijnlijk nog mythischer geworden in mijn gedachten.

Casina di Caccia

Doe even met me mee en open Google Maps. Navigeer digitaal naar The Mall en neem voor de rotonde vanuit het noorden de eerste afslag links. Welk paadje je dan neemt op de T-splitsing maakt niet uit, want allebei de routes zijn even mooi. Dwaal een beetje door de bossen en het gras (Google Maps doet blijkbaar aan off-road) en let ook even op de beroemde cipressen om je heen die blijkbaar een eigen punt op de kaart verdienden tot je bij Casina di Caccia komt, het vervallen gastenhuisje van het kasteel. Het is gebouwd in de bouwstijl van het keizerlijke China en wordt ook wel het Chinese huisje genoemd, een voorproefje van wat komen gaat. Heb je genoeg gehad van het Chinese huisje, dan loop je door tot je een gebouw tegenkomt waar je niet omheen kunt. Figuurlijk dan.

Castello di Sammezzano

Ecco! Dát is dus Castello di Sammezzano. Een compleet vervallen kasteel dat al jaren ontoegankelijk is voor publiek. En ondanks dat het er vanbuiten alsnog vrij imposant uitziet, zou je zonder beter te weten nooit kunnen bedenken wat er achter de muren schuilt. Het palazzo is in 1605 door een Spaanse edelman gebouwd en zo’n tweehonderd jaar later (in de periode van het oriëntalisme) verbouwd door de volgende eigenaar in de stijl van de Moorse revivalarchitectuur. Het palazzo heeft 365 kamers, één voor elke dag van het jaar, en elke kamer is anders. Het is een wirwar van schilderingen, mozaïeken en caleidoscopische hallicunaties.

Tot mijn grote verdriet kun je Castello di Sammezzano dus niet zomaar meer in. Na de dood van de creatieve verbouweigenaar is het nog eens een luxehotel geweest dat plots ook niet meer bestond en vervolgens is het in handen gekomen van een Britse hotelier. Die doet er alleen maar bar weinig aan, dus greep erfgoedbeschermengel Comitato FPXA om de boel nog een beetje staande te houden daarbinnen. Helemaal lukt dat alleen niet, want sommige kamers in het pand zijn te onveilig om te betreden. Er is geen stromend water, verwarming of goed functionerend sanitair. Veiligheidsdeuren en andere verplichte diensten voor museumachtige structuren ontbreken. Kortom: zomaar openstellen mag niet eens. In 2021 gooiden ze een aantal deuren eenmalig open voor bezoekers, maar een nieuwe open dag staat vooralsnog niet op de planning. Gelukkig hebben we de foto’s nog.