Moet je eigenlijk fooi geven in Italië?
De eeuwige twijfel in een Italiaans restaurant: laat je een fooi achter of doe je dat niet? Vroeger kreeg ik altijd mee dat dit niet hoefde, maar tegenwoordig bestaat er ook boze bediening die je toesnauwt dat de service niet inbegrepen is wanneer je betaalt zonder tip. En dan zijn er ook nog die vreemde bedragen onderaan de rekening als pane e coperto. Dus, hoe zit dat geven in Italië nou eigenlijk?
Fooi geven in Italië
Fooi geven in Italië is geen onderdeel van de cultuur. Dat je daarom geen fooi hoeft te geven is echter achterhaald. Zeker in grote steden zijn tijden veranderd en ben je naast genereus tippende Amerikanen een beetje een krent. Daarbij liggen de lonen in Italië laag, dus is een extraatje achterlaten best wel lief.
Gedraag je dus net zoals in Nederland en laat een fooi achter wanneer dat goed voelt. Voor mij is dat altijd ruim omhoog afronden wanneer de service is zoals verwacht en is die bovengemiddeld, dan wordt-ie hoger. Met vijf cent maak je niemand blij, maar overdrijven hoeft ook niet. Tot 10 procent bovenop de rekening van een prima etentje is een mooie vuistregel. En als iemand boos naroept dat de service niet is inbegrepen, dan is de kans groot dat ik er niet meer terugkom; fooi in Italië wordt gewaardeerd, maar is niet verplicht.
Wie geef je fooi?
In het restaurant dus zo’n tien procent bovenop de rekening, het liefst cash zodat het direct naar de bediening gaat. Verder is een tourgids zeker gewend aan fooi, is de hotelportier die je koffer aanneemt altijd blij met een eurootje en de schoonmaaksters met misschien wel twee. Kleine aankopen als een caffè al banco of gelato hoef je niet te gek te maken, maar betaal je cash, dan zou je altijd kunnen afronden in het voordeel van de barista.
Pane e coperto & servizio op de rekening
Onderaan je restaurantrekening kun je nog wat woorden terugvinden die misschien vragen oproepen rondom het tippen. Want valt ‘coperto’ of ‘servizio’ niet onder fooi? Coperto of pane e coperto in ieder geval niet. Pane vertaalt zich naar het brood dat op tafel verschijnt en coperto is een verzamelnaam voor alles op tafel, van het eventuele tafellinnen tot aan je bestek. Een gewoonte die naar het schijnt uit de middeleeuwen komt, toen het normaal was om je eigen eten mee te nemen naar een herberg. Om nog iets te verdienen aan z’n gasten rekende de waard een klein bedrag per bord. Een soort kurkengeld dus, dat een restaurant ook hier rekent wanneer je je eigen wijn meebrengt. Pane e coperto wordt berekend op basis van het aantal mensen aan tafel en is meestal een klein bedrag dat soms wel oploopt tot vijf euro per persoon.
Staat er servizio incluso op de rekening, dan rekent het restaurant wel fooi voor je en zit die dus al in het totaalbedrag. Uit mijn ervaring gebeurt dat niet heel vaak, maar een goede om op te letten zodat je niet dubbel tipt.
