Waarom een Italiaans familiediner geen romantisch filmtafereel is
Een lange tafel met een geblokt tafelkleed, karaffen wijn, borden pasta, een glooiend heuvellandschap en oude Napolitaanse tingelmuziek op de achtergrond. Dit stel je je misschien voor als je aan een Italiaans familiediner denkt. Maar de realiteit blijkt nogal anders, ontdekte ik.
De basis van de Italiaanse cultuur is samen eten. Eten en familie, daarmee omschrijf je eigenlijk alles. Niet zo gek dus, dat dit het typerende Italië-beeld is geworden in boeken en films. Met een mooi sausje. Na een aantal Italiaanse familiediners in de realistische wereld, kan ik met zekerheid zeggen dat dit er heel anders uitziet.
Allereerst maakt het Italianen niet zoveel uit waar ze eten. Praktische aspecten gaan altijd boven sfeer. Stel je hebt op een warme zomerse avond het allermooiste terras van de wereld met uitzicht over de Toscaanse heuvels, of je kunt binnen eten bij de airconditioning. Vaak kiezen Italianen dan voor de laatste optie. Ook eten ze zonder al te veel problemen aan een drukke weg of onder TL-verlichting.
Daarnaast heb ik nog nooit mooi tafellinnen gezien bij een Italiaans familiediner. Laat staan een geblokt tafelkleed. Meestal wordt de tafel uitgeschoven en heb je geluk als er een soort plastic zijl gebeuren op tafel ligt. Water komt in plastic flessen op tafel en soms in het gezelschap van plastic bekertjes, wel zo makkelijk, minder afwas.
Achtergrondmuziek is niet-bestaand. Dit is een fenomeen dat niet bestaat in Italië. Misschien heb je het weleens meegemaakt: je zit op de meest idyllische plek op aarde en er is gekozen voor keiharde rockmuziek, waardoor je je tafelgenoten nauwelijks kunt verstaan. Mijn Italiaanse familiediners werden altijd vergezeld door de televisie op volume duizend. Zo hard dat er bijna geschreeuwd moest worden om elkaar te verstaan.
In een film wordt er vaak rustig gepraat aan tafel. Soms zelfs zo dat het hoofd van de tafel iets zegt en de rest het kan verstaan. Dit heb ik nog nooit meegemaakt. Italianen discussiëren veel en vaak, en vaak aan tafel. Of ze praten helemaal niet en eten in stilte of luisteren naar de televisie. Al met al is een gezellig tafelgesprek lang niet altijd vanzelfsprekend.
Gezegd moet worden dat ik de échte Italiaanse familiediners meestal nog geweldiger vind dan wat er in films wordt geschetst. Het draait namelijk om samen zijn en om het eten. Waar, hoe, of met wat voor soort servies of achtergrondmuziek interesseert ze niet.
