Deze Italiaanse straatnamen zie je overal – maar wie zijn die mensen?

Is het je weleens opgevallen dat je in elke Italiaanse stad door de Via Marconi, over de Piazza Cavour en door de Corso Garibaldi loopt? Zelfs in dorpjes met niet meer dan een paar straten vind je deze namen. Maar waarom verdienen deze mannen (want dat zijn het helaas allemaal) een eigen plein of boulevard? Hebben wij voor je uitgezocht, zodat jij de volgende keer interessant kunt doen tegen je reisgezelschap.

De mensen achter de Italiaanse straatnamen

Giuseppe Garibaldi (5.472 straten)

Garibaldi is dé man in de Italiaanse geschiedenis, dat blijkt wel als er in meer dan 5.000 steden en dorpen een straat naar je is vernoemd. Is het een plein, dan staat er vaak nog een standbeeld ook. De reden: hij heeft een grote rol gespeeld in de eenwording van het land in 1861. Garibaldi was generaal en soldaat bij de Risorgimento, een politieke en sociale beweging die van Italië één staat wilde maken. Op dat moment waren onder meer Sicilië en Napels nog aparte landjes.

Zijn bekendste campagne was de Spedizione dei Mille, waarin hij in vijf dagen van Genua naar Sicilië trok, alwaar hij zichzelf uitriep tot dictator (waarom ook niet) namens de Heer van Savoye. Die Heer van Savoye was Vittorio Emanuele II – ook geen onbekende in het straatnamenboekje – die vervolgens de eerste koning werd van het verenigde Italië.

Guglielmo Marconi (4.842 straten)

Wat nou, Tesla? Vraag het de Italianen en hun Marconi heeft de radio uitgevonden. De uitvinder en elektronisch ontwerper werkte aan het versturen van radiogolven op de lange afstand. Hij werd in 1874 geboren in Bologna als kind van een Italiaanse vader en Ierse moeder. Hij vroeg in Engeland patent aan op zijn uitvinding en zette hier ook het eerste draadloze telegraafbedrijf op.

Dit bedrijf bleef overigens tot 2008 actief. Het was ook dit bedrijf dat onder leiding van Marconi in 1924 kortegolfcommunicatie opzette tussen Engeland en de Engelse koloniën. Het werd gewaardeerd: in 1909 won de uitvinder de Nobelprijs voor de Natuurkunde voor het opzetten van radiocommunicatie. De Amerikanen waren overigens minder onder de indruk en wezen al zijn patenten af. Zij zien Nikola Tesla als de uitvinder van de radio.

Giuseppe Mazzini (3.994 straten)

Van Verona tot Palermo: met bijna 4.000 Via Giuseppe Mazzini’s is het moeilijk om een stad te vinden zonder deze straatnaam. Ook deze politicus, journalist en activist heeft zich hard gemaakt voor de Italiaanse eenwording. De club van Mazzini was veertig jaar lang betrokken bij alle revolutiepogingen, opstanden, coups en intriges in Italië. Zo was hij een van de leiders van de revolutionaire Romeinse Republiek (1849) en was hij in 1860 aanwezig bij Garibaldi’s intocht in Napels.

Hij had zelfs zijn eigen geheime beweging La Giovine Italia (Jong Italië) dat als hoofddoel had van Italië één land te maken. De groep viel uit elkaar toen twaalf leden werden geëxecuteerd. Mazzini wist de dans te ontspringen omdat hij in Londen woonde, waar hij een krant oprichtte om uitgebreid te kunnen schrijven over zijn plannen voor Italië. Bij terugkeer in Italië werd hij gearresteerd en toch weer vrijgelaten, om vervolgens twee jaar later te sterven aan de pleuritis.

Dante Alighieri (3.793 straten)

Door naar een – letterlijk – iets poëtischer persoon. Dante Alighieri was misschien wel de grootste Italiaanse poëet, filosoof en politiek denker ooit. Hij leefde tussen 1265 en 1321 en schreef La divina commedia, wat algemeen wordt beschouwd als een hoogtepunt van de wereldliteratuur en een van de grootste culturele prestaties van de middeleeuwen. Mocht je er nog niet aan zijn toegekomen: Dante beschrijft hierin een reis door de drie rijken van het hiernamaals: de hel, de louteringsberg en de hemel.

In het echte leven werd Dante na allerlei politiek gekonkel door de familie De’ Medici verbannen uit zijn geboortestad Florence. Ook zijn meesterwerk schreef hij dus niet in zijn geliefde stad. Hij stierf in Ravenna aan malaria en ligt hier ook begraven, ondanks wanhopige pogingen van Florence om hem terug te halen – het gemeentebestuur stuurt al sinds 1325 (!) jaarlijks een kruik met olijfolie en een palmtak naar Ravenna met het vriendelijke verzoek de stoffelijke resten van Dante terug te krijgen.

Camillo di Cavour (3.334 straten)

En jawel, daar is de derde musketier in de eenwording van Italië. Camillo di Cavour, geboortenaam Camillo Benso, heeft zo hard gestreden voor de Risorgimento, dat het hem fataal werd. Hij was de graaf van Cavour en ging na een korte loopbaan in het leger de landbouw in. Binnen een paar jaar raakte hij echter geïnspireerd door revoluties in heel Europa en koos hij toch voor de politiek. Door zijn liberale ideeën kreeg hij al snel veel volgers en werd hij zelfs premier van Piemonte.

Hij voerde wat oorlogen, deed wat slimme politieke zetten en zorgde dat het grondgebied van de latere koning vervijfvoudigde. Die was daarom wel fan van Cavour en maakte hem na het uitroepen van het koninkrijk Italië de eerste minister-president. Cavour mocht hiervoor ook een nieuwe grondwet opstellen en een nationaal leger samenstellen. Geen kattenpis, dus Cavour kreeg last van stress en slaapproblemen. In 1861, het jaar dat Italië verenigd werd, overleed de minister-president aan een beroerte.

Giuseppe Verdi (3.000 straten)

Precies drieduizend straten zijn er benoemd naar waarschijnlijk de grootste operacomponist aller tijden. Het wonderkind Verdi kwam precies op het juiste moment voor Italië, in een tijd dat het land zocht naar een nieuwe, verenigde identiteit. Tijdens de eenwording werd Viva Verdi zelfs een codewoord voor wie de toekomstige koning steunde: de letters Verdi stonden voor Vittorio Emanuele Re D’Italia (Victor Emanuel, koning van Italië).

Met opera’s als Rigoletto, Nabucco, Aida en La Traviata wist hij na de eenwording het nieuwe Italië op de kaart te zetten als muziekland. Toen Verdi in 1901 stierf had hij een van de grootste operaoeuvres ooit op zijn naam staan en was hij immens populair: meer dan 250.000 mensen bezochten zijn begrafenis.