Ik zou de diagnose haast bij mezelf stellen, ware het niet dat ik buiten een versnelde hartslag bij aankomst in de stad (nog net) niet duizelig of verward word, niet flauwval, niet hallucineer, niet manisch word en ook niet psychotisch. Want dat zijn de symptomen van het stendhalsyndroom, dat ook wel het Florence-syndroom genoemd wordt.
Het stendhalsyndroom
Het stendhalsyndroom is een psychisch ongemakje dat je kan overkomen als je overrompeld wordt door de schoonheid van kunst. De Franse schrijver Stendhal is de naamgever, gezien hij in de negentiende eeuw eens uitgebreid neerpende hoe hij van de kunst in de stad Florence een emotionele error kreeg.
Ik kan dat dus beamen, want ook ik raak als ik in Florence ben dagelijks ontregeld van het artistieke geweld om me heen. Maar dan nog net op een aangename manier, anders had ik de stad niet omgedoopt tot mijn officieuze tweede thuis. Stendhal beschreef zijn bezoek aan de Santa Croce (daar woonde ik dus naast hè, kun je nagaan) als volgt:
‘Daar lag het graf van Machiavelli en naast Michelangelo rustte Galileo. Wat een verbazingwekkende verzameling mannen! Kijkend naar de Sibylles-fresco’s van Volterrano, ervoer ik het meest intense plezier dat kunst me ooit heeft geschonken. Ik was in een soort extase, geabsorbeerd door de contemplatie van sublieme schoonheid … Ik had het punt van hemels gevoel bereikt … Toen ik uit de Santa Croce kwam werd ik gegrepen door een felle hartklopping; de bron van het leven was in mij opgedroogd en ik liep in constante angst om op de grond te vallen.’
Epicentrum Uffizi in Florence
In het Uffizi Museum komt het nog altijd voor dat toeristen onwel worden tijdens het aanschouwen van de giga collectie kunstschatten. En al is er lang gesteggeld over of het syndroom écht bestaat, is het personeel van het ziekenhuis in Florence getraind op duizeligheid en verwardheid bij toeristen na een bezoekje aan een van de schoonheden van de stad.
Maar, maak je niet al te dik: het syndroom werd door een Italiaanse psychiater maar honderd keer in tien jaar tijd vastgesteld tijdens haar onderzoek ernaar. Erg vaak komt het dus niet voor. Al denk ik zelf nog altijd dat ik ieder moment geraakt kan worden door de bliksem, en die kans toch echt maar één op drie miljoen. En die angst wordt er niet minder op.
