Bonnetjes, bonnetjes en nog meer bonnetjes. Dat is wat je in je jas- of broekzakken vindt als je in Italië bent. Vaak genoeg als ik wegliep na een aankoop werd er paniekerig achter me aan geroepen ‘il scontrino!’ Oftewel, je bonnetje. Waar maken ze toch zo druk om? Dacht ik vaak. Tot me verteld werd wat de reden was. Dit is de reden dat je bonnetjes nooit moet weggooien in Italië.
Naast de polizia municipale en de carabinieri is er nog een andere soort politie in Italië: de guardia di finanza. Zij hebben het gezag over allerlei financiële zaken. Een daarvan is of men wel keurig belasting betaalt. Nu schijnt Italië daar in de loop der jaren nogal een potje van te hebben gemaakt. Daarom zijn er strenge regels opgesteld. Een daarvan is dat zowel een winkeleigenaar als consument moet kunnen aantonen dat er een aankoop heeft plaatsgevonden. Als dit niet het geval is, kun je een boete riskeren.
Om deze regel kracht bij te zetten is er een angstaanjagend verhaal dat al jaren rondgaat. In de jaren negentig haalde een zevenjarige jongen genaamd Salvatore een bakje popcorn. Toen hij buitenkwam werd hij naar zijn bonnetje gevraagd door de guardia di finanza. Om onduidelijke redenen had Salvatore geen bonnetje en dus kreeg hij een boete en werd gearresteerd. Je leest het goed, gearresteerd. De boete voor de winkelier bedroeg 300.000 lire, zo’n 160 euro, en voor de zevenjarige Salvatore 3.300 Lire oftewel 17 euro.
In de jaren erna hebben veel mensen zich over de situatie van Salvatore gebogen en kwamen tot de conclusie dat de boete aan de zevenjarige misschien wat overdreven was. Maar wel met het gewenste effect, een verhaal dat de burger angst aanjaagt. Tegenwoordig zijn de bedragen hoger. Als consument zou je een boete van 250 euro riskeren en als winkelier 3.000 euro als je niet kunt aantonen je aankoop betaald te hebben. Deze boete zou je bij wijze van spreken al kunnen krijgen bij het kopen van een pakje kauwgom.
De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik nog nooit het idee gehad heb dat de guarda di finanza zich heeft bekommerd om mijn uitgaven. Wel voel ik me zelden meer een Italiaanse dan wanneer ik, als ik weer in Nederland ben, mijn handen in mijn zakken doe en er bergen Italiaanse bonnetjes uithaal.
