Als je in Italië bent geweest heb je dit gevoel vast weleens meegemaakt: je doet iets wat niet helemaal hoort maar weet niet precies wat. Gedragsregels zitten diep verweven in de Italiaanse cultuur. Zo zijn er ook een aantal ongeschreven regels als je koffie gaat drinken in een typische Italiaanse koffiebar. En dat cappuccino na elven niet mag hoort er dus níet bij.
Ongeschreven regels voor koffie in Italië
1. Eerst bestellen
Je bestelt eerst wat je wilt hebben. Dit doe je meestal bij de kassa. Lang treuzelen wordt niet erg op prijs gesteld. Hoewel veel dingen erg langzaam gaan in Italië, valt koffie gek genoeg binnen de categorie ‘snel’. Vervolgens krijg je een bonnetje. Met dit bonnetje ga je naar de toonbank en zeg je nogmaals wat je wilt hebben. Dit staat namelijk niet op je bonnetje. Niet logisch, maar we hebben het over Italië, of dingen wel of niet logisch zijn is geheel van secundair belang.
2. Met kleingeld betalen
Dit is geen noodzaak maar wordt wel gewaardeerd. Vooral omdat de bedragen vaak erg klein zijn. Het geldt trouwens niet alleen in de koffiebars maar overal. De memo ‘klein bedrag pinnen mag’ hebben de Italianen nooit gekregen, of aannemelijker: wijselijk genegeerd.
3. Pasticceria eten met een servetje
Koffiedrinken aan de toonbank is gebruikelijk, maar als er zitplekken zijn kun je ook gewoon gaan zitten. Als je iets van pasticceria eet, bijvoorbeeld een croissant, pak je deze op met een servetje. Zodat je handen niet gaan plakken.
4. Praten als jij dat wil
Als je ervoor kiest om aan de toonbank te blijven staan kun je een praatje te maken met de persoon achter de bar. De barman of -vrouw wacht echter wel vaak tot jij begint. Het ligt eraan waar je zin in hebt. Alles mag. De persoon in de lokale koffiebar heeft soms naast buurtbewoners voorzien van koffie ook de rol van therapeut. Dus of het nou over de aankomende echtscheiding gaat of over het weer, ze zijn er.
5. Je mag alles bestellen
De regel ‘geen cappuccino na elf uur’ is cliché en wat mij betreft niet waar. Hoewel er veel gedragsregels zijn doen Italianen altijd waar ze zelf zin in hebben. Dus als jij om twee uur een cappuccino wilt bestellen is dat geen probleem. De lokale koffiebar is dan ook een safe space. Ik heb meerdere malen iemand Sambucca bij zijn koffie zien bestellen om negen uur ’s ochtends. Er wordt niet veroordeeld. Dus of je nu wordt opgelapt na een avond stappen, je liefdesverdriet weghuilt boven een cappuccino of je caffè macchiato niet in een kopje maar al vetro wilt, in glas, alles mag.
6. Niet meenemen
Omdat koffie dus vaak snel gedronken wordt is koffie to go niet gebruikelijk. Het kan wel, maar Italianen zelf doen het niet. Hetzelfde geldt voor eten trouwens. Onderweg snacken zie je niet vaak. De reden hiervan schijnt te zijn dat ze belangrijke dingen graag met aandacht doen. Dus eten, evenals koffie – ook al is het een snelle – verdient de volledige aandacht.
