Il Giorno dei Morti – De Italiaanse dag van de doden is niet spooky, maar lief

Vergeet Halloween, wij willen Allerzielen zoals ze het in Italië vieren. Daarbij geen pompoenen en verkleedfeestje, maar wel veel respect en liefde voor de mensen die niet meer onder ons zijn. Al gaan sommige gebruiken ons toch ook wat ver…

Wat is Il Giorno dei Morti?

Allerzielen, of in het Italiaans ‘Giorno dei Morti’ wordt in Italië gevierd op 2 november, de dag na Allerheiligen (Ognissanti). Op deze dag worden de overledenen herdacht in de vorm van verschillende tradities en rituelen. Die gebruiken verschillen per regio, maar in heel Italië worden bloemen en kaarsjes bij de graven gezet en bidt men voor de zielen die nog niet in de hemel zijn.

Welke regionale tradities zijn er dan zoal?

In sommige regio’s wordt er uitgebreid gekookt en mogen de overledenen aanschuiven aan tafel. Soms zijn er zelfs picknicks op de begraafplaats. Ook worden op veel plekken water, wijn en comfortabele stoelen bij de open haard geplaatst voor de ‘dolende zielen’. Op Sicilië zetten kinderen hun schoen in de hoop dat de overledenen deze vullen met cadeautjes. In Lombardije maken kinderen ’s ochtends vroeg hun bedden op zodat de zielen van de overledenen daarin kunnen rusten. En in Noord-Italië wordt het ‘pan dei morti’ gebakken, het brood van de doden: koekjes met onder meer pijnboompitten, rozijnen, kastanjes en honing.

Hoe belangrijk is Allerzielen voor de Italianen?

Zoals elke feestdag wordt ook deze zeer serieus genomen. Mensen gaan al voorafgaand aan 2 november naar de begraafplaats om de graven grondig schoon te maken. De traditionele Allerzielen-bloem is de chrysant en voor een bosje daarvan betaal je in deze periode al snel tien euro. Het zorgen voor een mooi en verzorgd graf is niet alleen een teken van respect, maar ook van ‘bella figura’: een goede indruk maken. Ben je toevallig in Italië op 2 november, bezoek dan zeker een begraafplaats. De bloemenzee en met kaarsjes verlichte graven zijn indrukwekkend.

Ik vind het wat ver gaan om de overledenen in mijn bed te laten slapen. Wat kan ik dan doen?

Wij vinden het persoonlijk een mooie gedachte één keer per jaar extra stil te staan bij zij die er niet meer zijn. Schrobben is misschien wat veel gevraagd, maar wat nou als je op 2 november de urn van oma afneemt met een doekje en er mooie bloemen en een kaarsje bij plaatst? De prijs van chrysanten is in Nederland stabiel en ook grafkaarsen zijn hier zeer schappelijk geprijsd – dus sla je slag. Of begin gewoon met het bakken van ‘pan dei morti’.