De portici in Bologna betekenen zoveel meer dan je denkt

De portici zijn net zo kenmerkend voor Bologna als de ragù alla bolognese. De stad telt maar liefst 62 kilometer aan zuilengalerijen en heeft daarmee het grootste netwerk aan overdekte wandelgangen ter wereld. Maar wist je dat de zuilengalerijen een groter doel hebben dan een geinige architectonische toevoeging? Al in de middeleeuwen bleken ze briljant – en dat zijn ze nu nog steeds.

De langste en de breedste

De beroemdste én langste portico is de Portico van San Luca, met een lengte van bijna vier kilometer(!) en 666 bogen. Hoe toevallig dit aantal is, mag je zelf bepalen. De Portico Dei Servi is de breedste. De portici werden bijna duizend jaar geleden voor het eerst gebouwd. Je kent wellicht vooral de stenen variant, maar ze zijn er ook van hout (misschien nog wel mooier). Dat ze uniek zijn, zag ook UNESCO: een paar jaar geleden werden ze uitgeroepen tot Werelderfgoed.

Briljante vondst

Al die bogen zijn natuurlijk prachtig en enorm fotogeniek, maar dat is niet per se waarom ze zijn gebouwd. Toen Bologna in de middeleeuwen hard groeide, deden de stadsbestuurders een briljante vondst: door de portici konden de bovenverdiepingen van huizen worden uitgebreid boven de stoep, zonder in te leveren op wandelruimte. En, nog beter, er ontstond een nieuwe openbare ruimte. Of het nu plenst of zinderend heet is, in de portici ben je beschut. Het dagelijks leven in de stad werd ineens een stuk comfortabeler. Een blik op de stadsplattegrond laat zien dat je vrijwel het hele stadscentrum overdekt kunt doorkruisen. Zou niet elke binnenstad zoiets moeten hebben?

Social hub

De inwoners van Bologna waren zo blij met de galerijen, dat de portici een heuse social hub werden. De perfecte plek om bij te praten, maar ook de locatie waar winkeliers hun producten konden uitstallen, waar muzikanten optraden en waar handwerkers de ruimte hadden om aan grote projecten te werken. De huiseigenaren vonden het dan ook geen enkel probleem om een deel van hun huis op te geven en zo de community te boosten.

Ben je in Bologna geweest, dan weet je dat die hubfunctie honderden jaren later nog steeds werkt. Kleine boetieks en grote ketens vind je onder de portici, net als marktkramen. De bars en restaurants achter de bogen maken dankbaar gebruik van de parasol- en paraplufunctie (en wat is het hier geweldig mensenkijken!). De culturele scene van Bologna omarmt de portici ook nog altijd voor straatvoorstellingen en muziek. Never a dull moment onder de portici, met andere woorden.

Boefjes

Let trouwens ook even op de muren als je door de portici loopt: de goede spotter ontdekt er middeleeuwse graffiti. Dat was toen vast ook al verboden, maar nu zijn we er blij mee.