How to speak Sopranos: beroemde Italoamerican uitdrukkingen uit de serie

Een huisman die zich transformeert tot maffiabaas, het nodige huwelijksgezeik, therapiesessies om tot ‘die diepere laag’ te komen en de droge, maar fantastische humor van Tony Soprano. In de vijfentwintig jaar oude hitserie The Sopranos – volgens sommigen zelfs de beste serie aller tijden – komt het allemaal voorbij. Alleen is het vaak gissen naar de betekenis van sommige woorden. Want wat bedoelen de acteurs met ‘gabagool’ of ‘prujoot’? Ik zet de meest genoemde woorden mét uitleg voor je op een rij, zodat je ook een woordje Sopranos spreekt.

Sopranos woordenlijst

De woorden mogen dan niet echt Italiaans zijn, het is niet alsof ze die woorden zelf verzinnen. Nee, in New Jersey – waar de serie zich afspeelt – zijn deze uitspraken en woorden voor de meeste mensen bekend terrein. Maar hier in Nederland hebben de meesten – ik in ieder geval – geen flauw idee wat ze bedoelen. En in Italië ook niet. Maar in New York wel, want daar werd dit soort slang al voor The Sopranos gesproken – en nog steeds.

Sommige woorden zijn namelijk een soort afkortingen of verbasteringen van woorden die wél met Italiaanse voorouders meekwamen vanuit de laars. Geen zorgen: met dit lijstje praat je straks net als Tony. Maar of je dat moet willen… Nou, komt-ie.

Goomah = vriendin, minnares van maffiosi. Komt van comare, peettante of meter, iemand die voor je zorgt.
Goomba = kameraad. Komt van compaesano, iemand uit hetzelfde land of stad als jij.
Marone / madone = verdomme. Komt van Madonna. Afhankelijk van het persoonlijke accent wordt de ‘d’ een ‘r’.
Gabagool = capocollo, ook wel coppa genoemd. Een pittige gedroogde varkensworst.
Manigot = van manicotti, grote pastabuizen die vaak gevuld worden met ricotta, een soort cannelloni maar dan met ribbels en puntige uiteindes.
Mutzarell / mutzadell = mozzarella. Ook hier worden de ‘d’ en de ‘l’ afgewisseld.
Pasta fazool = pasta en bonensoep. Fazool is een verbastering van fagioli, bonen in het Italiaans, pasta e fagioli het gerecht.
Prujoot = prosciutto.
Regoat = ricotta.
Oobatz = als je heel hard je best doet, kun je hier ‘pazzo‘ in horen; iemand die gek is in het Italiaans.
Oogatz = komt van cazzo, wat eigenlijk een woord is voor het mannelijk geslachtsdeel, maar in zowel New Jersey als Napels slang is voor ‘niks doen’.
Strunz: van stronzo.

Dan nog wat maffiataal die wel Engelse roots heeft om de rest van The Sopranos te kunnen ontcijferen.

Whadayagunnado = wat ga je doen?
Fuggedaboudid = laat maar!
Sit down = geen goed nieuws, want teken voor een familiebijeenkomst.
Clip = iemand omleggen.
Gravy = hoe ragù of tomatensaus wordt genoemd.
Snakes with fur = niet alle maffiosi houden van katten. Zie hieronder maar.