Er was eens een markies (Mario Incisa della Rocchetta) die wel van een wijntje hield. Bij voorkeur dronk ie een Bordeaux, maar hij had nou net de pech dat zijn nieuwe landgoed aan de kust van Toscane lag, waar wijn gemaakt werd van enkel Italiaanse druiven; overigens wel met de Franse slag, want niet veel soeps. Dus besloot meneer de markies iets te doen wat de wijnwereld voor altijd veranderde. Hij werd de grondlegger van wat later de Super Tuscan werd.
Het ontstaan van de Super Tuscan
De grondlegger zag kwaliteit in zijn eigen grond: die leek verdacht veel op de kiezelbodem van het Bordeaux-dorpje Graves (dat Frans is voor gravel). Hij plantte een stel cabernet sauvignon-wijnstokken op zijn Tenuta San Guido, maakte er een hoop Italianen boos mee (want Frans) en noemde z’n wijn Sassicaia, vrij vertaald: ‘stenen grond’, in Toscaans dialect.
Het duurde nog wel even voordat de eerste Sassicaia de poorten van het landgoed verliet, want de complexe blend smaakte de doorgewinterde Chianti-drinkers wat straf. Alleen op de tenuta werd er wat van gedronken, en jaarlijks wat van bewaard. Wat bleek: na een aantal jaren rijpen op de fles verloor de wijn zijn agressieve trekjes. Markies Mario had plots goud in handen. Dat werd alleen niet direct zo ontvangen in het bureaucratische wijnlandschap van Italië.
Van tafelwijn naar topwijn
De wijnwereld is een wirwar van wetten en regeltjes die per land verschillen. In Italië heb je Denominazione di Origine Controllata (DOC), een keurmerk voor kwaliteitswijn. In deze wijnwetgeving liggen wijntechnieken vast, mede om experimenteren te voorkomen, iets wat de markies volop had gedaan. Een Denominazione di Orgine Controllata e Garantita (DOCG) labeltje is voor een wijnmaker nog moeilijker te verdienen en is zelfs de strengste classificatie ter wereld. Genoeg reden om de eerste Sassicaia die in de jaren zestig op de markt kwam te rekenen tot de onderklasse: tafelwijn, ongeacht z’n smaak.
De markies liet het daar niet bij zitten. Samen met de beroemde wijnmaker Giacomo Tachis begon hij te sleutelen aan z’n wijnen. Tien jaar later maakte hij een comeback bij een blinde proeverij van Bordeaux-blends van over de hele wereld. Zijn Sassicaia won.
Heldennaam voor een revolutionair
Intussen kwamen er in Toscane meer rebelse wijnmakers die de Chianti-regels aan hun laars lapten. Er werd geëxperimenteerd met cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot en syrah en botte van Slavonisch eiken maakten plaats voor barriques van nieuw Frans eiken. De krachtige wijnen die eruit voortkwamen zijn van uitzonderlijke kwaliteit en kregen de heldennaam Super Tuscans. Dwars als de wijnen zijn, zijn de flessen dat ook: een Super Tuscan herken je alleen aan z’n reputatie of aan een hoog prijskaartje, niet aan het label.
En alhoewel de meeste Super Tuscans volgens de regeltjes nog altijd (trotse) tafelwijnen zijn, zorgde Sassicaia voor een unicum: Bolgheri, de geboortegrond van de wijn, kreeg de status van DOC Bolgheri. Saccicaia draagt zelfs DOCG Bolgheri Saccicaia op z’n etiket. Deze flesjes gaan tegenwoordig dan ook voor honderden euro’s over de toonbank. Waar een beetje oproer kraaien al niet goed voor kan zijn.
