Cipressen, glooiende graanheuvels, oude mannen op een bankje op het marktplein, wijnen, kunst en truffels. De bingokaart met de parels van Italië kun je bijna helemaal afvinken in Toscane. Om zeker te weten dat je niets laat liggen of vergeet, zetten wij de beste Toscane tips op een rij.
1. Modestad Florence – van Ferragamo en Gucci tot Cavalli en Pucci
Vergeet Milaan, Parijs en New York. Florence – of Firenze – is dé stad van de mode. Niet alleen omdat de stad de thuishaven is van veel bekende ontwerpers (Roberto Cavalli, Salvatore Ferragamo, Patrizia Pepe en Emilio Pucci hebben allemaal Florentijns bloed) maar ook omdat Florence bekend is en was vanwege de aanwezigheid van authentieke ambachten als leerbewerking, weven en goudsmeden. Bovendien was het een rijke stad, met dank aan onder meer de familie De’ Medici, die ook op het gebied van kunst en cultuur zorgde voor een enorme bloei.
Nog altijd vind je er veel grote modemerken, vooral tussen het Piazza della Repubblica en de oevers van de Arno. Aan de andere kant van de rivier vind je boetieks van ‘kleinere’ ontwerpers, uiteenlopende ateliers en vintage-winkels.
Aanraders zijn bijvoorbeeld de winkel van juwelier Alessandro Dari (inmiddels meer een mysterieus museum) en AquaFlor, waar je een parfum op maat kunt laten maken. Nog meer shoptips: Cuoiofficine en Frau Leman voor een leren tas, Cecilia Falciai of Il Torchio voor een uniek Florentijns souvenir, Officine Nora of Marina Calamai voor een mooi sieraad. Voor culinaire souvenirs ga je naar Pegna, Eataly of Procacci.
Plan naast genoeg ruimte om te shoppen ook tijd voor een bezoek aan het mode- en kostuummuseum in het Palazzo Pitti. Ook de moeite waard is een bezoek aan het museum van Salvatore Ferragamo, met schoenen in alle soorten en maten, vaak ontworpen voor Amerikaanse beroemdheden.
Florence is ook het thuis van Gucci. Het hoofdkantoor ligt aan het statige Piazza della Signoria, net als Gucci Garden, met onder meer een Gucci-boetiek, een expositie met vintage Gucci-items, een kunstgalerie en Gucci Osteria, waar het menu op naam staat van niemand minder dan Massimo Bottura, je weet wel, de man van het beste restaurant van de wereld in Modena.
De beste restaurants van Florence vind je hier »
2. Een diner in de wijngaard van Querceto di Castellina
Querceto di Castellina is een van de mooiste wijngaarden in de Chianti. Al sinds 1945 is het landgoed in handen van de familie Di Battista, die hun huis in de jaren tachtig als een van de eersten openstelden als agriturismo, in Toscane. Sinds eind jaren negentig is de wijn van het landgoed. de Livia, L’Aura en andere pareltjes, ook op de markt. Hoe heerlijk de wijn, je moet hier eigenlijk zijn voor een van de sprookjesachtige diners die Jacopo di Battista en zijn vrouw Mary organiseren tussen de wijnranken. Het voelt bijna als een filmset, met de prachtig gedekte tafel, sfeervolle lichtjes en heerlijke Toscaanse gerechten met een eigentijdse touch, die natuurlijk gecombineerd worden met de wijnen van Querceto di Castellina.
Je kunt bij Querceto di Castellina ook terecht voor wijnproeverijen en kookworkshops onder leiding van Laura, de moeder van Jacopo. Als je geen genoeg krijgt van al het moois en lekkers, kun je ook blijven logeren, zodat de familie je letterlijk in de watten kan leggen.
3. Chianti – wijn proeven en kunst kijken
Ten zuidoosten van Florence begint de Strada Regionale 222 – de voormalige Via Chiantigiana – die je dwars door de Chianti voert. Een aantal tips voor een smakelijke stop in de Chianti zijn Chianti Cooking School, La Bottega di Volpaia, Castello di Albola, Badia a Coltibuono en Castello di Fonterutoli.
De Chianti herbergt naast uitgestrekte wijngaarden en castelli ook prachtige kunstwerken. De mooiste plek waar wijn en kunst samenkomen, is Castello di Ama, waar onder meer vier Chianti Classico’s worden gemaakt, maar ook een wijn van puur Merlot (L’ Apparita genaamd), een blend van Sangiovese, Merlot en Cabernet Franc én een blend van Sangiovese en Pinot Nero. Naast wijn vind je op en om het kasteel ook moderne kunstwerken, prachtig geïntegreerd in het typisch Toscaanse landschap. De meeste kunstenaars hebben hun creatie speciaal voor het landgoed gemaakt, terwijl ze hier verbleven om al wandelend door de olijfboomgaard inspiratie op te doen. Laat je betoveren door onder andere het kunstwerk van de hand van Anish Kapoor in de zestiende-eeuwse kapel en de bijzondere muur van de beroemde franse beeldend kunstenaar Daniel Buren.
4. Truffels zoeken in San Miniato
Emiko Davies heeft een aantal prachtige kookboeken over de Toscaanse keuken op haar naam staan, zoals Florentine, Acquacotta en Torta della Nonna. Ze laat je echter ook graag live meegenieten van de schatten die deze regio te bieden heeft, vanuit haar thuis in San Miniato, de truffelhoofdstad van Toscane waar elk jaar in november een grote truffelbeurs wordt gehouden.
Je kunt privékooklessen boeken, maar Emiko neemt je ook graag in een kleine groep mee naar de markt in San Miniato, waar ze je laat proeven van lokale lekkernijen en je samen met haar de lekkerste adressen van San Miniato ontdekt. Wil je liever zelf op zoek naar truffels? Ook dat kan! Emiko neemt je mee naar de bossen rondom San Miniato waar je samen met haar en tartufaio, truffeljager, Luca en zijn hond naar truffels speurt. Daarna duik je samen met Emiko de keuken in om met de opbrengst een lekkere lunch te maken, met onder meer verse pasta en een dolce. Meer informatie vind je via deze link.
5. Pienza en de Val d’Orcia
Pienza is een klein maar prachtig stadje ten zuidwesten van Siena. Het is er heerlijk slenteren door de Via dell’ Amore, de Via del Bacio en de Via della Fortuna. Al wandelend loop je langs allemaal winkels met pecorino. De Toscaanse schapenkazen liggen in alle soorten en maten uitgestald, oud en jong, zacht en hard, groot en klein, gerijpt onder een dikke laag hooi of in volle, rode wijn, met kruiden of andere heerlijke toevoegingen…
Maar er valt in Pienza natuurlijk meer te proeven dan pecorino. Een van onze aanraders is Osteria Sette di Vino, een levendige eetgelegenheid waar traditionele Toscaanse gerechten met een twist op tafel komen.
Voor een aperitivo mét adembenemend uitzicht ga je naar Idyllium Bar. Cocktails krijgen hier een touch met kruiden uit de Val d’Orcia, de vallei rondom Pienza. Chique dineren (én overnachten) kan bij La Bandita Townhouse, waar het moderne interieur prachtig blendt met de authentieke sfeer van de voormalige kloosterruimtes.
Combineer een bezoek aan Pienza met een roadtrip door de Val d’Orcia. Als je van verleidelijke vergezichten, lanen met cipressen en kapelletjes op verlaten heuvels houdt.
6. Bolgheri & de Super Tuscans
Rij van Castagneto Carducci naar Bolgheri, een klein dorpje dat bekend staat om de Super Tuscans (rode wijnen uit het chianti-gebied) die in de omgeving gemaakt worden. Proeven kan bijvoorbeeld bij Enoteca Tognoni, maar ook de wijnmakers zelf ontvangen je graag.
De Sassicaia, een van de beroemdste Super Tuscans, wordt alleen gemaakt door Tenuta San Guido, wat deze wijn niet alleen bijzonder maar ook zeldzaam en daardoor prijzig maakt. De wijn wordt gemaakt van honderd procent Cabernet Sauvignon, die minimaal twee jaar rijpt, waarvan minimaal anderhalf jaar in houten vaten. De wijn rijpt vervolgens ook nog even in de fles; pas na een jaar of acht is hij op zijn best.
Lees hier alles over het ontstaan van de Super Tuscan »
Naast de Sassicaia staat Bolgheri bekend om de Ornellaia, die wordt gemaakt door de gelijknamige cantina. Elk jaar vragen zij een internationale kunstenaar voor hun Vendemmia dell’Artista, waarbij een aantal flessen wijn wordt omgetoverd tot een kunstwerk. Iets minder prijzige maar net zo smakelijke wijnen vind je bij Caccia al Piano, Castello di Bolgheri, Tenuta Argentiera en Duemani. Voor een complete culinaire ervaring in Bolgheri, met naast een wijnproeverij ook een kookworkshop ga je op pad met Francesca van Bolgheri Wine Tours. Zij organiseert ook fietstours met wijnproeverij, waarbij je eerst langs de wijngaarden fietst voor je aanschuift voor een proeverij.
7. Toscane vanuit een luchtballon
Je moet er wel wat voor over hebben, want voor een ballonvlucht boven de Toscaanse heuvels is de zeer vroege ochtend de beste tijd. Je moet je bed uit als het nog niet helemaal licht is en de heuvels de deken van ochtendnevel nog niet van zich af hebben geschud. Je zweeft over cipressen, pijnbomen, wijnranken en olijfbomen, hoort hier en daar een hond blaffen, ziet zwaluwen heen en weer scheren voor een vers ontbijtje. Vanaf een hoogte tussen de honderdvijftig en driehonderd meter is het landschap nog mooier dan als je er dwars doorheen rijdt.
Een vlucht in een luchtballon is iets dat je minstens één keer in je leven gedaan moet hebben. In Toscane kun je het beste reserveren via Balloon in Tuscany. Een vlucht kost €270,- per persoon. Voor meer informatie kun je mailen flyitaly@gmail.com.
8. Vinoterapia – wellness & wijn
Toscane kent een heleboel natuurlijke thermen, zoals de beroemde Terme di Saturnia, de warmwaterbronnen bij Bagno Vagnoni en de thermen van Montecatini Terme. Bij een aantal wellnesshotels kun je namelijk ook weken in wijn of je laten masseren met druivenpulp of olijfolie. Heerlijk natuurlijk en vooral erg verkwikkend, zodat je als herboren van een glas Chianti kunt nippen.
Een aantal wellness resorts waar je terecht kunt voor deze vinoterapia zijn Adler Spa Resort Thermae (San Quirico d’Orcia), Borgo San Felice (Castelnuovo Berardenga), Borgo Scopeto Relais (Castelnuovo Berardenga), Casa al Vento (Gaiole in Chianti), Castello di Casole (Casole d’Elsa), Castello di Velona (Montalcino) en Tenuta di Artiminio (Carmignano).
9. Pietrasanta – openluchtmuseum aan zee
Pietrasanta werd op de kaart gezet door Michelangelo zelf. Hij kreeg van paus Leo X de opdracht om een weg aan te leggen van de kust iets ten zuiden van Pietrasanta naar Monte Altissima, een enorm hoge bergtop waar groeven vol kostbaar marmer te vinden waren. Het bleek echter toch een te kostbare en zware taak om dit marmer vanuit de bergen naar beneden te vervoeren, dus uiteindelijk zijn voor zover we weten alleen Michelangelo’s Mozes en zijn vier slaven uit dit marmer gehouwen.
In de oude straten van Pietrasanta stuit je elk jaar weer op bijzondere beelden van moderne kunstenaars. Onder andere Botero, Igor Mitoraj, Marino Marini en Jean-Michel Folon betoverden de inwoners en bezoekers van het stadje met hun beeldende kunst. Vaak schonken ze na afloop van de tentoonstelling een of meer van hun beelden aan Pietrasanta, dat zo een waar openluchtmuseum is geworden. Nog meer beelden vind je in het Museo dei Bozzetti, waar honderden sculpturen van zowel Italiaanse als internationale kunstenaars te vinden zijn.
Als kunstliefhebber kun je ook je hart ophalen aan een groot aantal galeries en ateliers. Bezoek zeker Studio Sem, waar onder anderen de Spaanse kunstenaar Juan Mirò gewerkt heeft. In de Chiesa di Sant’Antonio e San Biagio vind je twee fresco’s van de hand van Botero: La Porta del Paradiso (‘de poort naar het paradijs’) en La Porta del Inferno (‘de poort naar de hel’).
Fiets ook even naar Marina di Pietrasanta, waar de beelden soms zelfs met hun voeten in zee staan, zoals Sant’Antonio van Novello Finotti. Mooi ingetogen is ook Manolo Valdes’ gezicht met hoed.
