Hoewel iedere Italiaanse regio uniek is, spant Sardinië de kroon: het eiland ligt niet alleen geografisch gezien los van de laars, het heeft ook een heel eigen cultuur, met eigen tradities, een eigen keuken en een heel eigen sfeer. Dat maakt een vakantie op Sardinië een ervaring die niet te vergelijken is met je eerdere reizen door Italië. Van de schitterende zandstranden tot de kleurrijke steden en dorpjes, van de ongerepte natuur in het binnenland tot de gastvrijheid van de Sardijnen – laat je verrassen door la bella Sardegna in 10 tips!
Tips voor een vakantie op Sardinië
» Cagliari – stad van de zon
» Het geheim van lang leven
» Sardijnse wijn proeven
» Asinara – van strafkolonie tot natuurgebied
» De grotten van Neptunus
» Het paradijs La Maddalena
» Eten en dansen in een kasteelruïne
» Paragliden boven Bosa
» Il Cammino 100 Torri
» Paardrijden op Sardinië
1. Cagliari – stad van de zon
Het is een van de zonnigste plekken van heel Italië: Cagliari, de hoofdstad van Sardinië. Je vindt er een middeleeuwse citadel, fijne restaurants en zelfs een tropisch stadsstrand (inclusief flamingo’s). Daarmee is Cagliari niet alleen een moetje tijdens je vakantie op Sardinië, maar ook de perfecte bestemming voor een stedentrip. De milde temperaturen zorgen ervoor dat je er bijna het hele jaar door in T-shirt of zomerjurk op pad kunt.
De wijk Castello, op de plek van de middeleeuwse citadel, ligt op een heuvel die hoog boven de rest van de stad uittorent, waardoor je uitzicht hebt over de lagergelegen delen van Cagliari en de zee. Er is geen betere plek om de zon in de zee te zien zakken dan in de Via Santa Croce, een bohemien straatje met gezellige terrassen voor een glas wijn, Aperol Spritz en wat happen. Onze tip: cocktailbar Libarium Nostrum.
Piazza Yenne is een van de grootste pleinen van Cagliari. Er is een breed aanbod aan restaurants en bars, ideaal voor een aperitivo. Loop je vanaf dit plein een stukje Corso Vittorio Emanuele II in, dan vind je daar de authentiekere eetadressen. Ga vooral pizza eten bij Framento, dat in 2018 werd verkozen tot een van de vijftig beste pizzeria’s van Italië. Andere culinaire aanraders in Cagliari zijn Da Marino al St. Remy, Dal Corsaro (met Michelinster), Corso Dodici, Luigi Pomata en Martinelli’s.
Vanuit Cagliari sta je ook zo op het stadsstrand Poetto. Omdat het zo uitgestrekt is, is het er nooit écht druk. Lunch tussen het zonnen en zwemmen door bij Ricciomania, een van de kraampjes op het strand, waar je in elk geval de linguine ai ricci (met zee-egels) moet proeven. Vanaf Poetto is het een kwartiertje wandelen naar natuurreservaat Molentargius, waar je roze flamingo’s in het wild kunt spotten.
2. Blue Zone – het geheim van het goede leven op Sardinië
De dorpjes Arzana, Baunei, Seulo, Talana, Urzulei en Villagrande maken deel uit van de Blue Zone op Sardinië. In zo’n ‘blauwe zone’ worden mensen niet alleen bovengemiddeld oud, maar blijven ze vooral ook tot op zeer hoge leeftijd gezond. Naast een gezonde leefstijl is dat ook te danken aan wat er op tafel komt: veel groente en fruit van het seizoen, het liefst zelf verbouwd, met daarbij natuurlijk een glas Canonnau, de rode eilandwijn.
Sardinië staat naast deze Blue Zone nog bekend om een aantal bijzondere pastasoorten die je verder in Italië niet tegenkomt, zoals culurgiones, malloreddus, filindeu en lorighittas. Deze laatste pasta is typisch voor Morgongiori, een dorp in de streek Alta Marmilla. Het is bijna een borduurwerk, zo arbeidsintensief is het maken ervan. Met een mix van griesmeel, water en zout (en soms ook met saffraan) maken de vrouwen ringen van pasta, die ze één voor één in elkaar vlechten (Iòrigas betekent ‘ringvormige oorbellen’ in het Sardijns). In deze video laat een van de Pasta Grannies zien hoe dat in zijn werk gaat.
De pasta wordt geserveerd met een saus van varkensvlees, wild zwijn, artisjokken of bottarga. Lorighittas staan op het menu van verschillende restaurants in de omgeving van Oristano, maar het geheim zit ‘m echt in de handen van de vrouwen van Morgongiori. Proeven kan bijvoorbeeld bij Agriturismo Sa Matta Frisca of II Gatto Sardo. Verse pasta om zelf mee te koken voor of na je vakantie Sardinië koop je bij Laboratorio Il Grano d’Oro in Morgongiori.
3. Sardijnse wijn proeven bij Sella e Mosca
Een van de bekendste wijngaarden van Sardinië is Sella e Mosca, even buiten Alghero. De oprichters, Erminio Sella en Edgardo Mosca, waren geen Sardijnen. Ze reisden vanuit Turijn de hele wereld over en belandden tijdens een van hun trips op Sardinië. Ze besloten te blijven, aangezien ze kansen zagen in het ruige terrein in het noordwesten van het eiland. In 1899 openden ze er een wijngaard, die inmiddels ruim zeshonderd hectare beslaat.
De meest bijzondere wijn van Sella e Mosca is de Torbato Brut. De druivensoort is uniek voor het terrein van deze cantina en er wordt zowel een mousserende als een witte wijn van gemaakt. De spumante is heerlijk licht, fris en fruitig en perfect voor een aperitivo. Natuurlijk kun je ook proeven van de Sardijnse klassiekers Vermentino (wit) en Cannonau (rood). De Vermentino, La Cala Reale geheten, beslaat het grootste deel van de productie van het wijnhuis. De rode Cannonau di Sardegna is een van de paradepaardjes van het wijnhuis en heeft een intense, warme smaak met noten van bloemen en rijp fruit.
Een tour met proeverij doen bij Sella e Mosca tijdens je vakantie op Sardinië? Van juni tot en met september worden er dagelijks rondleidingen georganiseerd, zowel in het Italiaans als in het Engels. Buiten deze periode kun je contact opnemen voor een tour of proeverij op afspraak.
4. Asinara – van strafkolonie tot beschermd natuurgebied
Het eiland Asinara onderging een complete metamorfose: van een gevangenis werd het een beschermd natuurgebied. Er leven zeldzame diersoorten zoals de albino-ezel, het dier waar het eiland zijn naam aan dankt – ezel is in het Italiaans asino. Asinara was meer dan honderd jaar een strafkolonie. Vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw werd het een zwaarbeveiligde gevangenis waar veroordeelde maffiosi, onder wie Toto Riina, werden ondergebracht. Eind jaren negentig sloten de gevangenisdeuren voorgoed en werd het eiland uitgeroepen tot nationaal park. Je kunt er nog altijd de oude gevangenis bezoeken en een wandeling maken door de natuur, maar alleen onder begeleiding van een gids.
De oorspronkelijke eilandbewoners trokken naar de overkant en stichtten daar Stintino. Ook hier is de natuur onbeschrijflijk mooi, met La Pelosa als een van de mooiste stranden van Sardinië. De zee is van een kleur blauw die bijna pijn doet aan je ogen, het zand is spierwit. Vanaf Stintino gaan er verschillende bootjes naar Asinara. Vaak krijg je er een gids bij die je per jeep het eiland laat zien. Of je gaat met een mountainbike het eiland verkennen tijdens je vakantie Sardinië of je gaat er per kano omheen.
5. Duiken, snorkelen en op bezoek bij Neptunus
Snorkelen of duiken in het heldere water van Sardinië is een must. Bij de rotsen zwemmen allerlei scholen vissen en duikers kunnen de grotten van Sardinië onder water verkennen. Archimete verzorgt goede snorkel- en duikexcursies. Andere aanraders zijn Discovery Diving, Capo Galera Diving Centre en Archeo Diving.
Blijf je liever met beide benen op het eiland? Breng dan een bezoek aan de Grotten van Neptunus, vlakbij Alghero (let wel: de grotten kunnen alleen bezocht worden als er geen hoge golven zijn). Vanuit de haven van Alghero vertrekken er boten voor een bezoek vanaf het water, maar je kunt er ook heen met de auto en dan de zeshonderdvijftig treden afdalen. In de grotten barst het van de stalagmieten en stalactieten, in allerlei vreemde vormen. Ook zie je er La Marmora, een ondergronds meer waar Neptunus vast wel eens een bad neemt als niemand kijkt…
6. La Maddalena – het paradijs op aarde
Het Parco Nazionale dell’Arcipelago di La Maddalena bestaat uit tal van eilanden en eilandjes. De grootste en bekendste zijn La Maddalena, Caprera, Santo Stefano, Spargi, Santa Maria, Budelli (met het beroemde roze strand) en Razzoli. In totaal is het park maar liefst twaalfduizend hectare groot, met bijna tweehonderd kilometer aan kust. Vanaf de fijne stranden heb je een mooi uitzicht op de kustlijn van Sardinië.
Je bereikt de verschillende eilanden op vakantie het best met een bootje, dat je in Palau kunt huren – eventueel met schipper. Wil je de auto meenemen, dan kun je het best met de veerboot gaan, die eveneens vanuit Palau vertrekt. Je komt aan in het havenplaatsje La Maddalena, met een hoop restaurants, terrassen, barretjes en winkels. Niet ver daarvandaan leidt een zeshonderd meter lange brug je naar Caprera, een van de andere eilanden, waar eenheidsstrijder Garibaldi de laatste jaren van zijn leven woonde.
La Spiaggia Rosa, het roze strand op het eiland Budelli, is helaas niet toegankelijk, maar je kunt natuurlijk wel een rondje om het eiland varen. De bijzondere kleur van het strand komt van resten koraal, schelpen en graniet en contrasteert prachtig met het blauw van de zee.
7. Eten en dansen in een kasteelruïne aan de Costa Smeralda
De Costa Smeralda, de ‘smaragdkust’, is een van de beroemdste jetsetgebieden van heel Italië, met luxe resorts, golfclubs, discotheken en privéstranden. Ook Silvio Berlusconi heeft er een optrekje. In Porto Cervo kun je goed shoppen (met winkels van onder meer Dolce & Gabbana, Prada, Valentino en Versace), maar de meeste vakantiegangers komen hier voor de paradijselijke stranden, zoals Capriccioli, Cala di Volpe, Poltu Cuatu en Liscia di Vacca.
Je vindt er veel luxe beachresorts, maar zet vooral Le Terrazze en Ritual op je lijstje, waar je eet en danst tussen de ruïnes van een voormalig sprookjeskasteel. Onder de sterrenhemel, want het dak heeft de tand des tijds niet overleefd. Heerlijke cocktails en smaakvolle gerechten, maar vooral een setting om nooit te vergeten.
8. Paragliding – een ander perspectief op het prachtige Bosa
Een van de kleurrijkste plaatsjes van Sardinië is Bosa. Vanaf de boogbrug ontvouwt zich een prachtig panorama over de kleurrijke huisjes met daarboven het robuuste Castello Malaspina. Het leven in Bosa speelt zich grotendeels af op en om het water. De vissers varen elke ochtend vroeg met hun kleurrijke bootjes de zee op voor verse vis, schaal- en schelpdieren. Wanneer hun bootjes weer aangemeerd liggen in de haven, krijgt Bosa een nog fotogeniekere aanblik. Bereid je voor op palmen die zachtjes meewuiven met de zeewind, huizen in allerlei pastelkleuren, zacht klotsend water en de azuurblauwe zee in de verte.
Een andere tip om de kleuren van Bosa te zien: ga dan paragliden met NuAdventure. Deze organisatie zorgt ervoor dat je een aantal van de mooiste plekken van het eiland vanuit de lucht kunt bewonderen. Ook kun je met NuAdventure supexcursies boeken, om Sardinië in alle rust vanaf het water te zien.
9. Il Cammino 100 Torri – wandelen langs honderd wachttorens
Sardinië heeft schitterende stranden, maar ook voor wie liever iets actiefs doet, biedt de Sardijnse kust ook een paradijselijke omgeving. Wandel bijvoorbeeld een deel van de Cammino 100 Torri, die je langs (meer dan) honderd torens voert. Het is met 1284 kilometer de langste wandelroute van heel Italië en een van de mooiste van Europa. Het meest bijzondere deel van deze route is de Via degli Angeli, die start bij de Torre della Scafa in Sa Scafa, bij Cagliari. Vanaf deze plek kun je bijna alle wachttorens aan de Golf van Cagliari zien. Het eindpunt van deze ‘weg van de engelen’ ligt in Villasimius.
Op de website van Il Cammino 100 Torri vind je gedetailleerde informatie over de route. Hier vind je ook alle details van de papieren wandelgids, de speciale app en het Passaporto del Camminatore (‘het paspoort van de wandelaar’).
10. Sluit je vakantie af met paardrijden op Sardinië
Op Sardinië vinden er veel festiviteiten plaats met paarden in de hoofdrol, zoals de Cavalcata Sarda in Sassari, de Sartigliano in Oristano en de Ardia di San Costantino in Sedilo. Wilde paarden vind je op de hoogvlakte Giara di Gesturi, een uitgestrekt natuurgebied, vlak bij Barumini. Het eiland is ook de perfecte plek voor een paardrijtocht; of je nu een tocht over het strand maakt of door de macchia mediterranea, de mediterrane begroeiing. Je kunt hiervoor onder meer terecht bij Horse Sardinia, Horse Sharing en Maneggio Quattro Mori.
