Urenlang kan ik kijken naar duistere series zoals Pablo Escobar, La reina del Sur en Gomorra. De misdaad in Colombia en Mexico zijn een nogal ver van mijn bed show en daarom ben ik des te geïnteresseerder hoe zoiets als de maffia heeft kunnen ontstaan in Italië. Dit is het land van de tiramisu en limoncello, niet van bomaanslagen en een van de zwaarste misdaadorganisaties ter wereld. Hoe heeft deze criminele beweging ooit kunnen ontstaan in het o-zo zoete Italië?
Het ontstaan van de maffia op Sicilië
Sicilië is de geboorteplaats van de maffia. In het begin van de negentiende eeuw hoorde Sicilië nog niet bij de rest van Italië en had je hier nog een feodale samenleving. Stukken grond werden in leen gegeven in ruil voor een soort van belasting. Toen dit leenstelsel in 1812 werd afgeschaft, kwamen er veel grote stukken grond vrij die werden opgekocht door particulieren. Er kwam dan ook een strijd tussen deze grootgrondbezitters, maar helaas waren er niet genoeg politieagenten om het hele zooitje in bedwang te houden. Voor bescherming richtten de grondbezitters zich dus tot criminele bendes waardoor uiteindelijk de maffia is ontstaan. De Cosa Nostra op Sicilië en doordat sommige maffioso’s werden verbannen naar Calabrië ontstond daar de ‘Ndrangheta. Sommige maffiabazen emigreerden naar Amerika, waardoor ook daar de tentakels van de Siciliaanse maffia werden uitgeslagen (zoals te zien is in The Godfather).
Het Amerikaanse leger als bondgenoot
De maffia kon jarenlang doorgaan met z’n duistere praktijken totdat in de jaren twintig de fascistische Mussolini aan de macht kwam. Hij, en zijn fascistische gevolg, waren niet zo dol op de maffia en hun verworven macht op Sicilië. Ze maakten er het liefst een eind aan en veel maffiosi belandden achter de tralies. De Siciliaanse maffia en de Italiaanse regering hadden dus niet bepaald een goede relatie en zo kwam het dat de maffia tijdens de Tweede Wereldoorlog ging samen werken met een wel heel sterke bondgenoot: het Amerikaanse leger. De maffia speelde geheime informatie door zodat Sicilië in 1943 binnen een paar weken was bevrijd. Door deze vriendschap stonden de geallieerden toe dat de macht van de maffia op Sicilië weer werd hersteld.
Van armoede tot corruptie en oorlog
Wat ook hielp was dat het na de Tweede Wereldoorlog niet goed ging met Italië en er veel armoede was. Zoals zo’n honderd jaar eerder, zochten de rijken ook nu weer bescherming bij de maffia, en ontstonden er illegale handeltjes in levensmiddelen. De macht van de maffia bleef groeien en ze konden zich zelfs bemoeien met de regering. Politie en politieke leiders werden omgekocht of afgeperst waardoor de maffia ongestoord te werk kon gaan. In 1960 was het een van de machtigste organisaties van Italië.
In 1978 ontstond er echter een oorlog tussen de maffiagroepen, want sommige leden gingen samenwerken met de politie en regering. Hoogverraad natuurlijk voor de maffia en Italië veranderde in een bloedbad. De oorlog werd openlijk gevoerd met op iedere straat wel een lijk. Nu hadden ook de burgers het niet meer zo op de maffia en kwam er zelfs vanaf de jaren tachtig een anti-maffiawetgeving. Er werden razzia’s op de maffia gehouden en vele maffiabazen werden achter tralies gezet.
Het kopstuk van de Cosa Nostra en de macht van de ‘Ndrangheta
Hoewel de strijd tegen de maffia steeds heftiger werd en er vele bendeleden zijn opgepakt, is de maffia nog steeds actief in Italië. Alleen niet meer zo open en bloot als voorheen. Nu houden ze zich meer bezig met cybercrime en fraude. De Italiaanse bank schat zelfs dat twee procent van het bruto binnenlands product komt van maffiapraktijken. Ook is dit jaar pas de grootste maffiabaas van de Cosa Nostra opgepakt: Matteo Messina Denaro, die een aantal maanden later overleed. Hij heeft dertig jaar ondergedoken gezeten. En als je denkt dat Nederland niks te maken heeft met al deze wanpraktijken, heb je het mis. Momenteel is de ‘Ndrangheta de grootse Italiaanse maffiaorganisatie die ook banden met Nederland heeft.
Wil jij nog meer de Italiaanse onderwereld induiken? Bekijk dan deze series op Netflix.
