Trattoria, ristorante of osteria – wat is het verschil?

Laatst kwam ik laat aan op mijn bestemming in Italië. Om half tien ’s avonds wilde ik wat eten en vroeg aan de receptioniste of er nog een restaurantje open was. Ze antwoordde lief dat er geen ristorante meer open was, maar wel een trattoria om de hoek. Mijn hoofd vertaalde dat naar een traiteur dus toen ik daar aankwam, was ik nogal verbaasd. Om de hoek zat namelijk gewoon een restaurant waar ik kon aanschuiven. Op een plastic stoel en met tl-verlichting, dat dan weer wel.

Door mijn verblijf in Italië leer ik dat er nogal verschillende eetgelegenheden zijn, van osteria’s tot tavola calda’s en pizzeria’s. Een beetje zoals in Nederland waar we restaurants, bistro’s en grand cafe’s hebben. Hoewel de verschillen tussen al deze eet- en drinkgelegenheden vroeger heel duidelijk waren, loopt alles nu een beetje in elkaar over en heet het beste restaurant in Italië zelfs een osteria. Wel is het leuk om te weten waar al deze verschillen vandaan komen.

Verschillende eetgelegenheden in Italië

Ristorante

Het meest luxe van alle eetgelegenheden is een ristorante. Verwacht een goede bediening, een vaste kaart, mooie servetten en bestek. Ook wordt het op prijs gesteld als je er zelf een beetje netjes uitziet. Prijzen voor het eten en drinken zijn redelijk gelijk aan in Nederland.

Trattoria

Een trattoria is wat gewoner en het kan dus voorkomen dat je op plastic stoeltjes belandt onder een tl-licht. Bij een trattoria vind je veelal streek- en seizoen gerechten. Zoals varken aan het spit op Sardinië, pasta alla norma op Sicilië en de beste gerechten met pesto in Ligurië. Een trattoria is wat vriendelijker voor je portemonnee, maar dat zegt helemaal niks over de kwaliteit. Mijn beste pasta heb ik ooit in een trattoria in Genua gegeten.

Osteria

Mijn Nederlandse hoofd dacht even dat dit een plek was om oesters te eten, iets zoals de Seafood Bar in Amsterdam. Maar een osteria was vroeger vooral een plek waar je simpel kon eten en waar je zelf een fles wijn of biertje mee naartoe mocht nemen. Dat kan helaas niet meer en nu is het vooral een plek met een simpel menu met lokale specialiteiten. Ook een osteria doet niet onder voor een ristorante. Osteria Francescana is zelfs uitgegroeid tot een driesterrenrestaurant en was meerdere malen het beste restaurant ter wereld.

Tavola calda

Toen ik door de straten van Genua liep, kwam ik ook vele tavola calda’s tegen en die zijn veelal mijn beste vriend gebleken. Je kunt erheen voor een snelle snack (hallo focaccia) maar ook als je je pompoenrisotto aan hebt laten branden en je snel op zoek bent naar een goede kant-en-klare lasagne. Ik zweer: een noodoplossing van zo’n Italiaanse snackbar is nog nooit zo lekker geweest.

Pizzeria

Als je in Italië pizza wilt eten, kun je het best zoeken naar een pizzeria. Bij een ristorante of trattoria staat dit zelden op de kaart. Let er wel op dat sommige pizzeria’s alleen afhaal zijn. Als je liever wat langer wilt tafelen, kun je ook op zoek gaan naar een pizzeria/ristorante waar ook andere dingen op het menu staan.

Bar

Waar wij veelal naar een bar gaan om te drinken, kun je daar in Italië heen voor goede koffie en ontbijt (alleen een cornetto natuurlijk). Traditie voor Italianen is om al staand aan de bar hun koffie achterover te slaan en iets zoets te eten. In de ochtend is het er dan ook spitsuur.

Enoteca

Nog zoiets leuks aan Italië vind ik dat je er typische wijnbars vindt waar je aardig goed kunt eten. Je gaat erheen om een wijntje te drinken of misschien wel een goede fles te kopen voor thuis. Je doet een proeverij, eet wat antipasti, en voordat je het weet ben je bevriend geraakt met de lokale wijnboer en krijg je iets mee voor thuis.