Waarom Florence de beste stad is voor Italiaanse les

Althans, dat zeggen ze. Probeer je zo’n zangerig woordje over de grens te leren in Florence of omstreken, durf ik m’n oude schoolboek erop te verwedden dat meerdere inwoners je er met volle trots zullen benadrukken dat je er goed zit, want de Italiaanse taal is ontstaan in Florence. Ook ik ging ooit richting de Toscaanse stad voor mijn eerste talencursus, al was mijn reden eigenlijk gewoon dat mijn familie er woont. Maar daar liep ik wel tegen één probleempje aan.

Het ontstaan van de Italiaanse taal

Stond-ie dan, pal voor m’n tijdelijke huis, uit marmer gehouwen: Dante Alghieri. De grondlegger van de Italiaanse taal, de trots van Florence. In de veertiende eeuw pende hij zijn meesterwerk La Divina Commedia neer in het Toscaans, wat weer voortkwam uit het Latijn. Zijn werk kreeg een eeuw later een extra helpend handje van de drukpers, die zijn taal een stuk sneller verspreidde dan de postduif en tevens vereeuwigde. Zo kwam er ook het eerste woordenboek, je raadt al in welke taal.

Pas vele jaren later, met de eenwording van Italië (1861, daarvoor was de laars nog geen land) werd het literaire Toscaans de standaardtaal en werd ‘t verder gestandaardiseerd tot de moderne Italiaanse taal. Die dus best een eindje verwijderd is van de taal in Alghieri’s eerste hit. Maar net zoals Dante’s proza voor een moderne Italiaan al amper te lezen is, net zomin is een rasechte Florentijn heden ten dage te verstaan na een paar lessen taalschool.

Het Florentijnse dialect

Toen ik tijdens mijn paar weken ervaring in de Italiaanse taal vol vertrouwen in mezelf de gesprekken van mijn neef probeerde af te luisteren, stuitte ik al gauw op een probleem: ik verstond er niks van. Losse woorden, ja. Maar de zinnen? Ik miste één woord dat in zo ongeveer élke zin voorkwam, dus daar zit je dan, met je goedleerse gedrag. Wat was in hemelsnaam, ‘hosa’?

Het kwartje viel toen hij op een later moment een ‘hoha hola’ bestelde, en ik me ineens iets herinnerde over dialecten, of eigenlijk officieel accenten. De Florentijn spreekt de ‘c’ niet uit. Dus ‘hosa’, dat was gewoon cosa. En als je het woord ‘ding’ mist in een vreemde taal, dan kom je met name in het afluisteren van spreektaal niet ver, kan ik je nu vertellen (zelfs in het Italiaans).

Italiaanse les in Florence

Wat je nu op een Italiaanse taalschool leert in Florence en omstreken is overigens al lang niet meer het Florentijns. De Italiaanse taal heeft zich geëvolueerd, en op een school leer je nu een soort van ABN (maar dan ABI) wat eigenlijk nergens écht gesproken wordt, maar wel overal verstaan. Daarbij kan ik de bewering dat Toscaans nog altijd het dichtst bij de originele Italiaanse taal staat, niet tegenspreken. De moderne Italiaanse taal komt er tenslotte nog altijd uit voort. Daarbij werkt Italiaans leren in Italië stukken beter dan vanuit huis en is Florence de mooiste stad ter wereld, dus ik zeg: alsnog doen. En laat die Toscanen lekker hun trots houden, daar maak je gelijk vrienden in plaats van vijanden mee.

In Florence? Breng een bezoekje aan de beste restaurants, de leukste wijnbars, tofste spots voor aperitivo en eet de lekkerste panini van de stad.